در حالت کلی موسسات و شرکت هایی که پارامترهای سیستمی و مالی و سیستمی آیین نامه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان را داشته باشند، فناور یا دانش بنیان گفته می شود. ایجاد یک شرکت فناور مزایا و امتیازات زیادی را در راستای تولیدات دانش بنیان بههمراه خواهد داشت.
جهت آشنایی با شرکت های فناور یا همان دانش بنیان، در وهله اول باید بگوییم که این شرکت های به دوسته کلی شرکت های تولیدی و شرکت های نوپا تقسیم می شوند. که به هر کدام می پردازیم.
شرکت های فناور نوع یک یا همان شرکت های دانش بنیان نوپا، مجموعه ای از شرکت ها هستند که در سال مالی گذشته خود فاقد اظهارنامه مالیاتی می باشند. یا به عبارتی دیگر در سال گذشته خود درآمد مالی نداشتند. معمولا محصولات پیش بینی برای اینگونه شرکت ها به مرحله تولید اولیه یا دست کم نمونه آزمایشگاهی رسیده است. که البته این محصولات با توجه بع تعریف شرکت باید از سطح فناوری بسیار بالایی برخوردار باشد. در نتیجه منجر به ایجتد ارزش افزوده گردد.
دسته دیگری از شرکت های فناور یا همان نو دوم همانند نوع یک گروهی از شرکت ها هستند که در سالی مالی گذشته خود فاقد اظهار نامه مالیاتی بوده یا درواقعا درآمدی نداشته اند. در این دسته نیز محصول درنظر گفته شده یا به تولید نمونه اولیه یا تولید آزمایشگاهی رسیده است. ولی علاوه بر داشتن طراحی مبتنی بر تحقیق و علم از سطح فناوری کمتری برخوردار می باشد. تنها و مهم ترین تفاوت این دسته با دسته اول عدم معافیت مالیاتی می باشد. در باقی مزایا با یکدیگر تفاوتی ندارند.
شرکت های دانش بنیان تولیدی خود به دو دسته نوع یک و نوع دو (صنعتی) تقسیم می شوند.
در ابتدا شرکت های دانش بنیان تولیدی شرکت هایی بودند که عمر فعالیت آن ها بیش از 3 سال بود. رکت هایی که از نظر نشر مالی و فنی مورد بررسی قرار می گرفتند. طبق قانون باید 25 درصد آخرین میزان فروش اظهارنامه مالیاتی آن ها حال از فروش محصولات دانش بنیان آن شرکت می بود.
ولی پس از اعمال تغییرات و ویرایش آیین نامه ارزیابی شرکت های دانش بنیان، تاثیری چندان جدی و خاصی بر ارزیابی این دسته از شرکت ها نگذاشت. شرکت هایی که بیش از 20 درصد درآمد آن ها در اظهار نامه مالیاتیشان باشد، جز شرکت های دانش بنیان نوع یک محسوب می شوند.
نکته مهم در این دسته از شرکت ها، علاوه بر داشتن طراحی کالا مبتنی بر تحقیق و توسعه، رسیدن محصول به مرحله تولید با بهره گیری سطح فناوری بسیار بالا و تولید ارزش افزوده زیاد است. که این کار موجب می شود آن محصول مشمول فهرست کالا و خدمات دانش بنیان سطح یک شود.
خب با جدی شدن اهمیت استفاده و ورود فناوری های جدید در شرکت های صنعتی، شرکت هایی که دارای درآمد عملیاتی در اظهار نامه سال مالیاتی گذشته خود داشته باشند. همچنین در حیطه فناوری های برتر نیز فعالیت داشته باشند. با داشتن تنها یکی از شرایط زیر جز شرکت های دانش بنیان نوپا نوع دو (صنعتی) قرار می گیرند.